Баланың балабақшаға бейімделуі

Баланың балабақшаға бейімделуі

Мақсаты : Бала мен ата-аналардың балабақша жағдайына, әлеуметтік бейімделуіне қолайлы жағдай жасау.

БЕЙІМДЕЛУ ДЕГЕНІМІЗ НЕ ?

Бейімделу (лат. adaptatio-бейімделу) -организмнің сыртқы ортаның әртүрлі жағдайларына бейімделу қабілеті.

Әлеуметтік бейімделу-бұл баланың өзімен жасты балалар ұжымына (әлеуметтік топқа) кіруі, қоғамдағы мінез-құлық нормаларын, ережелерін қабылдау, болып жатқан жағдайларға бейімделу, оның барысында өзін-өзі тану және рөлдік мінез-құлық, өзін-өзі бақылау, өзін-өзі күту қабілеті, басқалармен адекватты түрде байланыс қалыптастыру.

Бейімделу процесінің қатысушылары :

• Білім беру мекемесі (тәрбиешілер, педагог – психолог, логопед – мұғалім, басқа да мамандар, тәрбиешілер, меңгеруші).
• Отбасы (ата-аналар, әжелер, аталар, бауырлар, әпкелер және баланың өзі).

Бейімделудің даму кезеңдері :

1. Бастапқы;
2. Негізгі;
3. Қорытынды.

Әр кезеңнің ұзақтығы балаға әсер ететін көптеген факторларға байланысты.

Бейімделу процесінің дәрежелері

• Жеңіл (2-3 апта)
• Орташа  (1 ай)
• Ауыр  (2 айдан 6 айға дейін)

Жеңіл бейімделу  (2-3 апта)

Басқалармен танысқан кезде ол үйымдастырылған іс-әрекетке немесе ойынға оңай қосылады. Олар ойынды өз бетінше де, құрдастарымен де ойнай алады. Ересектермен тез байланыс орнатады. Олар мазмұнды ойын жасай алады, өзін-өзі күту дағдылары қалыптасқан. Күні бойы жақсы көңіл-күйде, барлығымен бірге ән айтады, би билейді, тәрбиешілерге тез бауыр басады.

Орташа бейімделу (1 ай)

Бұл деңгейдегі балалар балабақшаға үйреншікті, жеткілікті мінез-құлықпен сипатталады: ересектер мен құрдастардың іс-әрекеттерін бақылайды, олардан аулақ болады, кейіннен оларға еліктейді, алғашқы күндері жылайды, кеткеннен кейін ата-аналарын есіне алады, күні бойы құрдастарымен ойнайды, ересектермен қарым-қатынас жасайды. Мұндай балалар өзіне-өзі қызмет көрсету дағдылары жүре дамиды, құрдастарымен байланыс іздейді, тыныш, белсенді ойнайды.

Ауыр бейімделу  (2 айдан 6 айға дейін)

Балалар балабақшаға бейімделу кезеңінде алаңдаушылық танытады. Үйде олар тәрбиеші мен құрдастарына теріс көзқарасы туралы айтады. Олар тәрбиешілерден үнемі назарын талап етеді, құрдастарын байқамайды, ойын дағдыларының деңгейі төмен, тәуелсіздіктің қалыптасу деңгейі төмен болады. Күні бойы эмоционалды күй іс жүзінде өзгермейді (әрекетсіздік, жылау, жұбанышты қажет етеді, балалармен байланысқа түспейді).

Бөбекжайға ауыр бейімделудің себептері :

• Отбасында балабақша режиміне сәйкес келетін режимнің болмауы;;
• Баланың және оның анасының автономиясының қалыптаспауы (эмоционалды, дене, ойын);
• Қарапайым мәдени-гигиеналық дағдылардың болмауы;
• Бейтаныс адамдармен қарым-қатынас тәжірибенің болмауы;
• Балада ерекше әдеттердің болуы;
• Психикалық даму патологиясы.

Балалардағы бейімделу кезеңінің аяқталуының объективті көрсеткіштері:

• терең ұйқы;
• жақсы тәбет;
• көңілді эмоционалды күй;
• бар әдеттері мен дағдыларын толық қалпына келтірген, белсенді мінез-құлық;

Ата-аналарға ұсыныс:

• Балада бәрі оның бірінші талабы бойынша және ол қалағандай орындалады деген елес тудырмаңыз;
• Балаңызға басқа балалармен танысуға, оларды аты-жөнімен атауды үйретіңіз, ойыншықтарды алып қоюдан гөрі сұрауға үйретіңіз, басқа балаларға өз ойыншықтарын ұсынуға үйретіңіз.
• Алдымен, балаңызға үйде және серуендеуде үш есе назар аударуға тырысыңыз, кешке оған балабақша туралы, балабақшадағы достары туралы, тәрбиеші туралы көбірек есіне түсіріңіз. Ең бастысы-баланың көз жасынан қорықпаңыз, өйткені ол әлі басқаша әрекет ете алмайды!
• Балаңызбен және балабақша қызметкерлерімен сабырлы және сыпайы болыңыз - сіздің көңіл-күйіңіз балаға беріледі!

Есіңізде болсын, балабақша - бұл қоғамдағы алғашқы қадам, баланың қоғамдағы мінез-құлық туралы білімін дамытудағы серпін.

Қорытынды:

Балабақшаға бейімделу кезеңінде бала үшін ең бастысы- бұл сіздің шыдамдылығыңыз бен сүйіспеншілігіңіз.